Inleiding

In heel wat opzichten is België een merkwaardig land. Het is niet groot in oppervlakte en heeft ongeveer 10 miljoen inwoners, maar toch is het land verdeeld in drie gewesten: het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

In die drie gewesten leven drie gemeenschappen: de Vlaamse gemeenschap, de Waalse Gemeenschap en een kleine Duitstalige Gemeenschap. De Vlaamse Gemeenschap bestaat uit ongeveer 5 miljoen inwoners. De officiële taal in die Vlaamse Gemeenschap is het Nederlands, maar van oudsher tieren diverse dialecten er welig. Antwerpen bevindt zich in het noorden van België, in het Nederlandssprekend gedeelte. In Vlaanderen dus, maar daar wringt nu juist het schoentje. Het historische Vlaanderen bevond zich aan de linkerkant van de Schelde en Antwerpen aan de rechterkant. De Schelde was duidelijk een grens want het Graafschap Vlaanderen behoorde tot het rijk van de Franse koning en Antwerpen, de hoofdstad van het Hertogdom Brabant, behoorde tot het rijk van de Duitse keizer. Dat Hertogdom Brabant kunnen we situeren als het totale gebied dat nu verdeeld is over de Nederlandse provincie Noord-Brabant en de Belgische provincies Antwerpen en Vlaams-Brabant.

Volgens een 15^de eeuwse sage heerste omstreeks het begin van onze tijdrekening in het land van de Schelde een machtige reus, Druoon Antigoon. Van elke schipper die voorbij zijn slot voer eiste hij een zware tol. Weigerde de schipper te betalen dan werd onverbiddelijk zijn hand afgehakt. Een Romeinse krijger, Silvius Brabo (een neef van Julius Caesar en officier in diens leger) kwam bij een van zijn ontdekkingstochten in conflict met de reus. Er ontstond een gevecht, Brabo overwon en doodde de reus. Als vergelding voor de vroegere slachtoffers hakte hij Antigoons hand af en wierp die in de Schelde. De plaats waar dit gebeurde, en waar vanaf dan vrede heerste, werd Antwerpen (van handwerpen) genoemd. Dit verhaal bewijst dat reeds van bij het begin van onze tijden de inwoners van deze streek de letter h niet konden aan-blazen. Nu, tweeduizend jaar later, kunnen zij dat nog steeds niet. Maar het verhaal is nog niet uit: als beloning voor zijn overwinning schonk Julius Caesar het reuzenland aan Brabo, dat vanaf toen Brabant werd genoemd.

Het Nederlands werd met de toenmalige Antwerpse tongval het algemeen beschaafd Nederlands, en dat zou zo blijven tot in 1585 de stad viel voor de Spaanse troepen van Alexander Farnèse en ongeveer de helft van de inwoners, met vele handelaars en wetenschappers, naar het noorden trok om van het kleine dorp Amsterdam een wereldstad te maken. En sindsdien is het Nederlands met de toenmalige Amsterdamse tongval het algemeen Nederlands geworden.

In diezelfde 16^de eeuw, die tot aan de val voor Antwerpen een Gouden Eeuw was, deed een groot wijsgeer en verlicht humanist, Goropius Becanus, een opzienbarende ontdekking. Na het uitpluizen van allerlei aardrijkskundige werken en het nauwkeurig vergelijken van diverse religieuze teksten kon hij met zekerheid de plaats bepalen waar het Aards Paradijs zich heeft bevonden, en dat was in het Scheldeland in de omgeving van Het Steen. En in welke taal wisselden Adam en Eva liefdevol woordjes met elkaar?

Ook dat heeft Becanus gevonden: "het Antwerps natuurlijk!"

Tony Rombouts

Vorige